Bepaal de data die je nodig hebt
Data kunnen gaan over de karakteristieken van je doelgroep (zoals leeftijd) of doelgebied (zoals aantal bomen per hectare), over de uitvoer van activiteiten, en over de korte- en lange-termijn-effecten van activiteiten.
Start niet met de data die je hebt, maar met de data die je nodig hebt. Met welke informatie kan je de vragen beantwoorden die je vertellen of je de impact maakt die je wil bereiken? Doe vervolgens een review op de data binnen jouw organisatie: wat wordt er momenteel geregistreerd, op welke manier, door wie, en hoe wordt dit gebruikt? Welke vragen kan je hier nog niet mee beantwoorden? Welke data heb je daarvoor nodig? En hoe kom je aan die data?
Het verzamelen van data gebeurt vaak via (een combinatie van) verschillende methoden en op verschillende momenten, afhankelijk van het soort data dat verzameld wordt. Het is altijd raadzaam, maar niet altijd mogelijk, om te beginnen met een nulmeting zodat je het verschil over een tijdsperiode kunt analyseren tussen dat startpunt en latere (na)meting(en).
De kern: verzamel de juiste data om te begrijpen of de activiteiten van jouw organisatie veranderingen creëren die bijdragen aan het behalen van je impactdoelen.
Worksheets
Worksheet voor het prioriteren en reviewen van data.
Tips over hoe je een representatieve steekproef trekt.
Case studies
De Down to Zero Alliance voerde een nulmeting uit naar de commerciële seksuele uitbuiting van kinderen.
De (kleine) stichting Elfrida Rathbone Camden heeft verslag gedaan over hun ervaringen bij het ontwikkelen van een outcomes framework.
Type data
Verschillende type data kunnen relevant zijn voor de monitoring en evaluatie van je activiteiten. Hieronder volgt per type een uitleg over wat het is, en waarom het relevant kan zijn:
Informatie over de doelgroep of het doelgebied
Wat? Karakteristieken van je doelgroep, zoals leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, woonplaats, vraag/behoefte. Of karakteristieken van je doelgebied, zoals het aantal bomen per hectare, de gemiddelde bodemtemperatuur of de aanwezigheid van een bepaalde diersoort.
Waarom? Om te controleren of je de juiste doelgroep of het juiste doelgebied bereikt en voor het ‘disaggregeren’ in subcategorieën om te analyseren of er verschillen zijn tussen groepen (bijvoorbeeld: Zijn effecten anders voor iemand op het platteland, dan voor iemand uit de stad?).
Hoe vaak? Routinematig, maar met name bij aanvang van de activiteiten.
Hoe te verzamelen? Karakterisitieken over een doelgroep zijn bijvoorbeeld te verzamelen met een aanmeldformulier voor deelnemers. Indien informatie gaat over EU-burgers, houdt dan rekening met AVG-wetgeving. Karakteristieken over een doelgebied kunnen afkomstig zijn uit bestaande informatie of bijvoorbeeld door observatie vastgelegd worden.
Output data
Wat? Informatie over de uitvoering en het bereik van activiteiten, doorgaans uitgedrukt in aantallen. Bijvoorbeeld: Hoeveel trainingen heb je gegeven? Hoeveel mensen waren aanwezig?
Waarom? Controleren of uitvoering goed en op schema verloopt en wat je bereik is.
Hoe vaak? Routinematig, met name gedurende de looptijd van de activiteit.
Hoe te verzamelen? Vaak door medewerkers betrokken bij de uitvoering. Maak het makkelijk om data te registreren en creëer een cultuur die dit aanmoedigt.
Outcome data
Wat? Informatie over veranderingen die plaatsvinden als gevolg van de activiteiten. Indien relevant te verdelen in korte termijn, middellange termijn, en lange termijn outcomes.
Waarom? Om de mate en de wijze waarin effecten optreden te begrijpen, en inzichten te krijgen om positieve impact te vergroten. De belangrijkste vragen:
Wat is er nu anders?
Hoe hebben de activiteiten daar aan bijgedragen?
Welke onbedoelde en/of negatieve veranderingen zijn er?
Hoe vaak? Periodiek.
Hoe te verzamelen? Surveys, focusgroepen en observatie zijn veelgebruikte methoden. Focus op kwalitatief, kwantitatief of een combinatie.
Impactdata
Wat? Informatie over lange termijn, maatschappelijke of systemische veranderingen die optreden (mede) als gevolg van de outcomes.
Bijvoorbeeld: jouw organisatie leidt jongeren met een arbeidsbeperking toe naar duurzame banen (outcome), en vergroot bewustzijn bij werkgevers (outcome) over het belang hiervan. De impact daarvan kan zijn dat het percentage werkloosheid onder jongeren met arbeidsbeperking in Nederland substantieel en blijvend daalt.Waarom? Om te begrijpen of het aanbod daadwerkelijk bijdraagt aan de lange termijn impact doelstellingen.
Hoe vaak? Uitzonderlijk. Deze data zijn het lastigste te verzamelen, voor veel organisaties is het raadzaam om eerst te starten met het verzamelen van andere type data.
Hoe te verzamelen? Gebruik rigoureuze evaluatiemethoden zoals een controlegroep.