Stap 1
Probleemanalyse en alternatieve benaderingen
Welk maatschappelijk probleem wil jouw organisatie oplossen? Voor wie? Welke oplossing bied je? Past deze in de context, en zijn er alternatieven?
In de praktijk worden er vaak interventies en programma’s ontwikkeld zonder dat het probleem en de behoeften van de doelgroep voorafgaand goed zijn geanalyseerd. Wanneer achteraf weinig effect is gerealiseerd, blijkt vaak dat de ‘oplossing’ onvoldoende aansloot bij probleem, behoeften of context.
Om te bepalen welke strategie waarschijnlijk de meest effectieve is, heb je inzicht nodig in drie dingen:
A. Alternatieve benaderingen (een andere oplossing voor hetzelfde probleem).
B. Behoefte van de doelgroep/het doel.
C. Context: andere partijen die een rol spelen en wat er verder in de omgeving gebeurt.
B en C worden besproken in de volgende stap: Stakeholderanalyse. Hieronder beschrijven we eerst hoe je te werk kan gaan met het onderzoeken van het probleem en alternatieve benaderingen.
Hoe kan je te werk gaan? Denk aan:
Betrek de doelgroep en/of stakeholders.
Formuleer een definitie van het probleem en identificeer onderliggende oorzaken Je kan hiervoor een ‘probleemboom’ gebruiken (zie worksheet).
Bepaal de urgentie van het probleem, eventueel uitgesplitst naar verschillende betrokkenen.
Bepaal de omvang van het probleem.
Onderzoek wat al bekend is over effectieve interventies en alternatieven voor het oplossen van dit probleem.
Stap 2
Stakeholderanalyse
Maatschappelijke problemen bestaan in een context. Bij het ontwikkelen van een impact strategie is het daarom belangrijk te definiëren welke individuen en organisaties betrokken zijn. Dit betreft zowel de doelgroep (indien aanwezig) als andere betrokkenen (ook wel ‘stakeholders’ genoemd).
Hoe kan je te werk gaan? Denk aan:
Maak een lijst van alle betrokkenen bij het probleem.
Identificeer de problemen waar betrokkenen mee te maken hebben en de onderliggende oorzaken hiervan, d.m.v. interviews met de betrokkenen en experts en literatuuronderzoek.
Bepaal voor welke betrokkenen jouw organisatie op de eerste plaats iets kan betekenen. Als jouw organisatie zich richt op het verbeteren van mensenlevens is dit je (primaire) doelgroep.
Maak een lijst van de organisaties die al middelen of diensten leveren om de oorzaken van het probleem te bestrijden en waar samenwerking mee onderzocht kan worden.
Identificeer mogelijke gaten in het aanbod van middelen en diensten, waar jouw organisatie iets in zou kunnen betekenen.
Bepaal welke betrokkenen van voldoende betekenis zijn en betrek hen in de ontwikkeling van een Theory of Change.
Stap 3
Formuleer impactdoelstelling(en)
Een impactdoelstelling(en) geeft een scherp beeld van de verandering over een aantal jaar, een inspirerend beeld, het lange termijnperspectief (5-10 jaar). Een verandering waar jouw organisatie op betekenisvolle wijze aan bij wil dragen.
Hoe kan je te werk gaan? Denk aan:
Beschrijf de lange-termijn-ambities: waar staat de doelgroep of het vraagstuk over 5-10 jaar?
Waar relevant: definieer doelstellingen voor verschillende stakeholders, en de maatschappij als geheel.
Maak een tijdlijn voor realisatie.
Reality check, zijn de doelen: geloofwaardig, allesomvattend en gericht op de doelgroep? Zijn ze in lijn met het onder stap 1 gedefinieerde probleem, en de onder stap 2 gedefinieerde stakeholders?
Zie niveau 3 voor meer informatie over hoe je doelstellingen SMART kunt formuleren en de pijler Cultuur over hoe je medewerkers, financiers en stakeholders hierin kunt betrekken.
Impactdoelstellingen en de CBF Erkenningsregeling
Het CBF vraagt van organisaties in alle toetsingscategorieën dat zij de beoogde verbetering die zij voor hun doel(groep) willen behalen toelichten en vastleggen in het meerjarenbeleid.
Info- en Worksheets
De ABC-methode: Wat is het beste Alternatief om in de Behoefte van de doelgroep te voorzien binnen de betreffende Context?
Een ander model voor de uitvoering van een probleemanalyse is de probleemboom.
Maatschappelijke Business Case
In dit voorbeeld van een interventie van KWF, wordt het probleem per stakeholder beschreven (p.10 en 11).
Voorbeelden van ambitiedoelstellingen
Deltaplan Biodiversiteitsherstel
We zien een florerende delta voor mens en natuur voor ons. In 2030 herbergt de groene ruimte van Nederland een rijke biodiversiteit aan onder andere bodemleven, planten, insecten en boerenvogels. Het landschap sprankelt van de diversiteit en mensen leven, werken en recreeren er graag. Landschappen zijn herkenbaar aan hun inrichting en begroeiing. Mensen identificeren zich hiermee en zijn er trots op.
Dorcas
Wij verlangen ernaar dat mensen en gemeenschappen tot hun recht komen en bloeien. We willen het leven van de allerarmsten blijvend veranderen. Hiervoor werken we op drie niveaus. Op individueel niveau mensen te laten beseffen dat ze potentieel hebben. Op gemeenschapsniveau mensen stimuleren om gezamenlijke kracht te gebruiken. En op maatschappelijk niveau organisaties en overheden tot ondersteuning motiveren. Zo kunnen gemeenschappen tot bloei komen waarin mensen zichzelf kunnen zijn, met respect en gelijkwaardigheid worden behandeld.
For those in need!
Dorcas investeert in duurzame verandering in het leven van mensen die achtergesteld zijn. Bij armoede, uitsluiting en crisis creëren we mogelijkheden voor hen om tot bloei te komen. Zo volgen we Jezus Christus.